Bütüncül (Holistic) Eğitim

İnsan doğa ve diğer insanlarla uyumlu ve etkileşim halinde yaşayarak kendini var eder. Bu yaratılışının bir özelliğidir. Doğa ve insanı, evrenin tamamıyla ve en küçük atomlarına kadar her etkisiyle düşündüğümüzde mükemmel bir uyumun var olduğunu gözlemleriz. Eski çağlarda insanlar bu uyum halinde olmayı hayattaki tüm alışkanlıklarda kolaylıklar oluşturması bakış açısıyla değerlendirmişlerdir. Basit bir örnekle Anadolu'nun karasal iklimine sahip bölgesinde toprağı kullanarak ev yapan insanlar yüzyıllarca öncesinde de vardı. Yine insanlar yağmurun çok yağdığı ahşabın sık görüldüğü nemli bölgelerde de zeminden yüksekte ahşapla yapılan evler inşa etmeyi tecrübe etmişlerdi.

Aslında birbirinden ayrı gibi görünen bu durumlar tüm evrenin özellikleri düşünüldüğünde birbiriyle ilişki halindeydi. Birbiriyle böylesine ilişkili, aslında her birimde diğer her birimin varlığını hissedebildiğimiz düşünceye bütüncül ya da holistik düşünce diyoruz. Holistik düşünce aslında, düşünce kümeleri arasında evrensel kümeyi temsil ediyor diyebiliriz.

Eğitimde ise holistik düşünmenin farklı bir alternatif eğitim yöntemi olarak sayılmasını kabul edebiliriz. Kaldı ki böylesine çerçeve bir düşünce yöntemi eğitimde birçok filozofun, eğitimcinin bakış açılarını bünyesinde toplaması çok da şaşırtıcı olmayacaktır.

Holistik eğitim Montessori eğitimindeki kadar çocuk merkezli olabilirken, Waldorf eğitimindeki gibi çocukların hayal güçlerini ortaya çıkarmaya endeksli, asıl amacı çocuğu hayata karşı hazırlamak olan bir bakış açısı, eğitim alternatifidir.

Zaten "Alternatif Eğitim" dediğimiz çocukların kendi potansiyellerini en güzel şekilde kullanmalarını sağlamak, bunun için doğru ortamlar hazırlayıp rehberlik etmektir. Holistik eğitim ise çocukların kendi içlerindeki bu güçleri kanalize ederken onların her bir öğretiyi hazır olduklarında birbirleriyle ilişkilendirerek almalarını destekler.

Bütüncül eğitim yöntemiyle işleyen Green School, Bali'dedir ve yörenin önemli bir mimari unsuru olan bambularla inşa edilmiştir. Okulun tasarımında alışılmışın dışında tasarımlarla karşılaşmak mümkün. Hem tasarım hem eğitim anlamında alternatif eğitim yöntemlerine bir nefes olan bu okul çocukların gelişimleri için umut vaadeder.

En etkilisi ise, çocukların farklı tasarımları merak edip, onu öğrenmeye çalıştıklarında aslında hayatın içinde yer alıp bir noktadan birçok bilgi noktasına erişmişçesine öğrenme kıvılcımlarında gezinmeleridir. Çocuklarda öğrenme güdüsü yaratmaya çalışmaktan ziyade her meraklandıkları noktada hayatı öğrenmeye ve kendilerindeki var olan potansiyeli hep birlikte keşfetmeye başlamak ayırt edilmesi gereken noktadır.

Bu bilgilerle denilebilir ki Holistik eğitim; eğitim sürecinde ortaya çıkan, yaşandıkça tecrübe edilen, her tecrübe içinde farklı öğretilerinde var olduğunu kişiye hissettiren, alternatif eğitimin bir özelliği olan bireye kendi güçlü özelliklerini ona tanıştıran ve ortaya çıkaran, yaşamı anlamlı öğrenme güdüsünde olan yöntem, bakış açısı ve felsefedir.